Islahçi Hakkini kapsayan 5042 sayili yasanin 14.maddesi uyarinca; Islahçi hakki, korunan çesit ile ilgili olarak, hak sahibine;
a) Üretmek veya çogaltmak, Çogaltim amaciyla hazirlamak, Satisa arz etmek, Satmak veya diger sekillerde piyasaya sürmek, Ihraç veya ithal etmek, Depolamak haklarini verir,
Bir çesidin islahçi hakki, islahçiya ve onun hukuki haleflerine aittir. Islahçi hakkina sahip olan kisi Bakanliga yapilan basvuru veya tescilden dogan haklarin herhangi bir sekilde tecavüze ugramasi halinde, üçüncü kisilere karsi hukuk ve ceza davasi açabilir.
5042 sayili yasanin 56.maddesi uyarinca asagidaki haller islahçi hakkina tecavüz sayilir:
a) 14 üncü maddede sayilan yetkileri hak sahibinin rizasi olmadan kullanmak.
b) Korunan çeside ait çogaltim materyalinin, hak sahibinin inhisari yetkilerini ihlal etmek suretiyle üretildigini bildigi veya bilmesi gerektigi halde, söz konusu materyali çogaltim amaciyla hazirlamak, çogaltmak, satisa sunmak, satmak veya diger sekillerde piyasaya sürmek, ihraç etmek, ithal etmek veya bu amaçlarla depolamak.
c) Sözlesmeye dayali lisans veya zorunlu lisans ile verilmis yetkileri izinsiz genisletmek veya bu yetkileri üçüncü kisilere devretmek.
d) 9 uncu maddenin dördüncü ve besinci fikralarini ihlal etmek.
e) Hakki gasp etmek.
f) Yukaridaki bentlerde sayilan fiillere istirak veya yardim etmek veya tesvik etmek veya hangi sekil ve sartta olursa olsun bu fiillerin yapilmasini kolaylastirmak.
g) Kendisinde bulunan ve haksiz olarak üretilen veya piyasaya sürülen materyalin nereden alindigini veya nasil saglandigini bildirmekten kaçinmak.
5042 sayili yasanin 57.maddesi uyarinca Islahçi hakkinin tecavüze ugramasi halinde, hak sahibi mahkemeden asagidaki taleplerde bulunabilir:
a) Islahçi hakkindan dogan hakka tecavüz fiillerinin durdurulmasi.
b) Tecavüzün giderilmesi, maddi ve manevi tazminat.
c) Hakka tecavüz neticesinde üretilen materyal ile bunlarin üretiminde dogrudan dogruya kullanilan araçlara el konulmasi.
d) (c) bendi hükmü çerçevesinde el konulan materyal ve araçlar üzerinde kendisine mülkiyet hakkinin taninmasi; bu durumda el konulan materyalin degeri, (b) bendi hükümlerine göre belirlenecek tazminat miktarindan düsülür. Bu deger, kabul edilen tazminat miktarini astigi zaman, hak sahibi, asan kismi karsi tarafa öder.
e) Hakka tecavüzün devamini önleyici tedbirlerin alinmasi; (c) bendi hükümleri çerçevesinde el konulan materyal ve araçlarin sekillerinin degistirilmesi veya hakka tecavüzün önlenmesi için imhasi.
f) Hakka tecavüz eden kisi aleyhine verilen mahkeme kararinin, masraflari tecavüz eden tarafindan karsilanmak üzere, ilgililere teblig edilmesi ve kamuya ilan yoluyla duyurulmasi.
5042 sayili yasanin 58.maddesi uyarinca; Hak sahibinin izni olmaksizin, korunan çesidi üreten, satan, dagitan veya baska sekilde piyasaya süren veya bu amaçlar için ihraç ve ithal eden veya ticari amaçla elinde bulunduran veya kullanan kisi, hukuka aykiriligi gidermek ve sebep oldugu zarari tazmin etmekle yükümlüdür.
Korunan çesidi herhangi bir sekilde kullanmakta olan kisi; hak sahibinin hakkin varligindan ve tecavüzden kendisini haberdar etmesi ve tecavüzü durdurmasini talep etmesi halinde veya kullanmanin kusurlu bir davranis teskil etmesi halinde, sebep oldugu zarari tazmin etmekle yükümlüdür. Hak sahibinin ugradigi zarar, sadece fiili kaybin degerini degil, buna ilave olarak islahçi hakkina tecavüz neticesinde yoksun kalinan kazanci da kapsar.
Basvuru sahibi veya hak sahibi, çesidi kullananlarin hakkaniyete uygun bedeli ödemesini temin etmek amaciyla sahsi mahiyette bedel davasi açabilir.
5042 sayili yasa uyarinca haklari ihlal eden kisi hakkinda ayrica cezai yaptirimlarda öngörmüs olup yasanin 66.maddesi uyarinca; Ihlal sayilan haller ve bu hallerde verilecek cezalar asagida gösterilmistir:
a) 56’nci maddenin (a), (b) ve (e) bentlerindeki fiilleri isleyenler bir yildan iki yila kadar hapis veya bin güne kadar adli para cezasi ile cezalandirilir.
b) 56’nci maddenin (c), (d) ve (g) bentlerini ihlal edenler ikiyüzelli günden az olmamak üzere adli para cezasi ile cezalandirilir.
c) Gerçege aykiri biçimde, kendisini basvuru sahibi veya hak sahibi olarak tanitanlar ikiyüzelli günden az olmamak üzere adli para cezasi ile cezalandirilir.
d) Yukaridaki fiillerin bir tüzel kisinin faaliyeti çerçevesinde islenmesi halinde bunlar hakkinda tüzel kisilere özgü güvenlik tedbirlerine hükmolunur.
Bu maddenin (c) bendi hariç diger bentlerinde yazili suçlarin takibi sikâyete baglidir.
